Wees stil en luister!
Als iemand depressief is of zelfmoordgedachten heeft, is onze eerste reactie proberen te helpen. We geven advies, delen onze eigen ervaringen mee en proberen oplossingen te vinden.
We doen er beter aan onze mond te houden en te luisteren. Mensen met zelfmoordgedachten hebben geen behoefte aan antwoorden of oplossingen. Ze willen een veilige plaats waar ze hun angst en bezorgdheid kunnen uiten, waar ze zichzelf kunnen zijn.
Luisteren – echt luisteren – is niet gemakkelijk. We moeten de neiging onderdrukken om iets te zeggen – een opmerking te maken, iets aan een verhaal te willen toevoegen of advies te willen geven. We moeten niet alleen luisteren naar de feiten die iemand ons vertelt, maar ook naar de gevoelens die erachter zitten. We moeten de dingen vanuit hun gezichtspunt proberen te begrijpen, niet vanuit het onze. Hier volgen enkele punten om op te letten als u iemand helpt die zelfmoordgedachten heeft.
Wat willen mensen die zelfmoordgedachten hebben?
- Iemand die naar ze luistert. Iemand die de tijd neemt om echt naar ze te luisteren. Iemand die niet oordeelt, advies of een mening geeft, maar al z’n aandacht.
- Iemand om vertrouwen in te hebben. Iemand die hen respecteert en niet probeert de leiding te nemen. Iemand bij wie alles strikt vertrouwelijk blijft.
- Iemand die om hen geeft. Iemand die zichzelf beschikbaar stelt, hen op hun gemak stelt en rustig spreekt. Iemand die geruststelt, accepteert en gelooft. Iemand die zegt: “Ik geef om je.”
Wat willen mensen met zelfmoordgedachten niet?
- Alleen zijn. Afwijzing kan het probleem tien keer zo erg doen lijken. Iemand hebben waar je een beroep op kunt doen, maakt heel veel uit. Luister.
- Advies krijgen. Preken helpt niet. Evenmin helpt de suggestie ‘kop op’ of de gemakkelijke verzekering dat ‘alles in orde komt’. Analyseer niet, vergelijk niet, verdeel niet in hokjes en bekritiseer niet. Luister.
- Ondervraagd worden. Verander niet van onderwerp, heb geen medelijden en doe niet uit de hoogte. Het is moeilijk om over gevoelens te praten. Mensen met zelfmoordgedachten willen niet gehaast worden of in de verdediging gedrongen. Luister.