Niełatwo pogodzić się ze stratą kogoś bliskiego, kto popełnił samobójstwo. Dalej znajdują się informacje, które, mamy nadzieję, pomogą choć trochę złagodzić ból po stracie. Inne przydatne źródła zostały wymienione w sekcji Pomoc i wsparcie.
Osieroceni przez samobójcę
Reakcje i emocje
Gdzie szukać pomocy
Ośrodki pomocy Befrienders służą emocjonalnym wsparciem i zapewniają dyskrecję każdemu w sytuacji kryzysowej.
Utrata bliskiej osoby pociąga za sobą uczucie głębokiego żalu i smutku. Utrata kogoś bliskiego, kto popełnił samobójstwo zwykle wyzwala reakcje i uczucia innego rodzaju. Żałoba po samobójcy często się przedłuża. Szok, wyobcowanie ze społeczności i poczucie winy są silniejsze, a świadomość dokonanego wyboru rodzi bolesne pytania.
Możesz przejawiać część bądź wszystkie z poniższych objawów:
Głęboki wstrząs
Szok i niedowierzanie po tego rodzaju odejściu mogą być bardzo silne. Przywołujemy w myślach scenę śmierci, nawet jeśli nie byliśmy jej świadkiem. Znalezienie ciała to kolejny traumatyczny element. Potrzeba wielokrotnego powracania do przerażających i bolesnych obrazów śmierci i związanych z nimi emocji jest rzeczą naturalną.
Zadawanie pytań – Dlaczego?
Osieroceni przez samobójcę często przez dłuższy czas szukają wytłumaczenia tragedii. Wiele osób w końcu dochodzi do przekonania, że nigdy nie dowiedzą się dlaczego do tego doszło. Każdy z rodziny może wysnuć własne wnioski, co negatywnie wpływa na relacje rodzinne, szczególnie, jeśli chodzi o wzajemne obwinianie się.
Zadawanie pytań – Czy można było temu zapobiec?
Nierzadko ma miejsce wielokrotne rozważanie możliwości zapobieżenia śmierci i uratowania ukochanej osoby. Z perspektywy czasu wszystko staje się boleśnie oczywiste. Mnożą się pytania typu „co by było gdyby…”. Powracanie do trudnych wydarzeń na nowo to naturalny i konieczny sposób na uporanie się z problemem. Jak wskazują badania naukowe, niektórzy osieroceni w wyniku samobójstwa mają większe poczucie winy i pretensje do siebie niż ci, którzy utracili bliskich w inny sposób.
Opuszczenie/odrzucenie
Możesz mieć poczucie opuszczenia. To powszechne, że czujemy się porzuceni przez kogoś kto dobrowolnie „wybrał” śmierć.
Miałam mu za złe, że nie przyszedł z nami porozmawiać. W pewnym momencie wszyscy odczuwaliśmy złość. Myśleliśmy: „Jak mógł nam coś takiego zrobić?”
Kobieta, której brat popełnił samobójstwo.
Lęki i myśli samobójcze
Rozpacz jest w naturalny sposób wpisana w żałobę, ale gdy ukochana osoba popełnia samobójstwo, uczucie beznadziei miesza się z brakiem poczucia bezpieczeństwa. Utożsamianie się z kimś, kto odebrał sobie życie może poważnie zaszkodzić własnemu poczuciu bezpieczeństwa. Możliwe, że głębiej odczuwasz lęk niż ci, którzy utracili bliskich w inny sposób oraz że możesz łatwiej poddawać się myślom samobójczym.
Zainteresowanie mediów
Kiedy ktoś ginie śmiercią samobójczą lub w inny sposób tragiczną, wtedy jego śmierć może nabrać rozgłosu. Jeśli prowadzone jest dochodzenie, to zmarły i osoby z jego otoczenia znajdują się w centrum uwagi. Zainteresowanie ze strony mediów może być źródłem stresu dla będących w żałobie rodziny i przyjaciół, szczególnie gdy zdarzenie przedstawiane jest w nietaktowny i nierzetelny sposób.
Piętno i izolacja
Nastawienie społeczne do zagadnienia samobójstwa zmienia się, ale wciąż może ograniczać możliwości pomocy. Milczenie otoczenia może wzmagać poczucie naznaczenia, hańby i inności. Kiedy ludzie wokół Ciebie są zawstydzeni, zażenowani, czy też unikają tematu, masz prawo czuć się wyobcowany. Okazje do rozmowy i wspomnień o zmarłej osobie często pozostają niewykorzystane. Nierzadko to my sami chcemy uchronić ukochaną osobę, jak i siebie, od osądu otoczenia.
Pewna matka, pisząc o śmierci syna stwierdza, że nikt nie uczy nas jak rozmawiać z kimś, u kogo w rodzinie zdarzyło się samobójstwo. Liczyła na takie same słowa, z jakimi zwracamy się do ludzi, którzy doświadczyli śmierci bliskiej osoby: „Bardzo mi przykro z powodu tego co się stało. Czy mogę jakoś pomóc? Jeśli chcesz porozmawiać, jestem do dyspozycji. Możesz się wyżalić na moim ramieniu.”
© The Royal College of Psychiatrists 1997
Źródło: Bereavement Information Pack, autorzy Kate Hill, Keith Hawton, Aslog Malmberg i Sue Simkin
Przytoczono dzięki uprzejmości Królewskiego Kolegium Psychiatrów (Rogal College of Psychiatrists)
Osieroceni przez samobójcę – powrót do strony głównej
Osieroceni przez samobójcę
Potrzeby
Na podstawie analizy wypowiedzi grupy Kanadyjczyków, którzy w wyniku samobójstwa utracili kogoś bliskiego, ustalono, że odczuwali oni potrzebę uzyskania wsparcia i pomocy, aby:
- przeanalizować zaistniałą sytuację
- poradzić sobie z problemami rodzinnymi, jakie wynikły po samobójstwie
- uporządkować stosunek do samego siebie
- porozmawiać o tym samobójstwie
- uzyskać rzetelne informacje na temat zagadnienia samobójstwa i jego skutków
- znaleźć bezpieczne miejsce do podzielenia się swoimi odczuciami
- zrozumieć i skonfrontować się z reakcjami innych ludzi na samobójstwo
- uzyskać poradę w sprawach praktycznych/socjalnych
© The Royal College of Psychiatrists 1997
Źródło: Bereavement Information Pack, autorzy Kate Hill, Keith Hawton, Aslog Malmberg i Sue Simkin
Przytoczono dzięki uprzejmości Królewskiego Kolegium Psychiatrów (Rogal College of Psychiatrists)
Osieroceni przez samobójcę – powrót do strony głównej
Osieroceni przez samobójcę
Pomoc i wsparcie
Kiedy zwrócić się o pomoc?
Opłakiwanie bliskiej osoby jest bolesne i wyczerpujące. Zazwyczaj decyzja, że nadszedł czas na szukanie pomocy nie należy do łatwych. Powinieneś zwrócić się o pomoc, jeśli:
- po kilku miesiącach od śmierci bliskiej osoby nie opuszcza Cię poczucie pustki i stan odrętwienia
- nie możesz spać lub męczą Cię koszmary senne
- nie radzisz sobie z nasilającymi się objawami psychofizycznymi takimi jak wycieńczenie, zdezorientowanie, napady lęku lub paniki, ciągłe napięcie
- odczuwasz gonitwę myśli i uczuć związanych ze śmiercią ukochanej osoby, takich jak złość, poczucie winy, poczucie odrzucenia
- odczuwasz potrzebę podzielenia się swoim żalem z drugą osobą, ale nie masz nikogo takiego
- wynajdujesz sobie coraz to nowe zajęcia, aby nie rozmyślać (np. za dużo pracujesz)
- zorientowałeś się, że nadużywasz alkoholu lub leków
- nieustannie się zamartwiasz, a nawet myślisz o samobójstwie
- obawiasz się, że Twoje otoczenie nie radzi sobie z sytuacją
Niektóre źródła pomocy – w jaki sposób mogą być przydatne:
Grupy wsparcia
Umożliwiają spotkanie i wymianę doświadczeń z innymi oraz dają poczucie uspokojenia.
Lekarze
- potrafią słuchać, rozmawiać i oferują wsparcie emocjonalne
- pomagają radzić sobie z bezsennością, lękami, czy depresją
- mogą wskazać inne możliwości uzyskania pomocy
Różni lekarze pomagają w różny sposób. Często jedna krótka wizyta to za mało. Dlatego warto wcześniej skontaktować się z lekarzem.
Poradnictwo psychologiczne